Trái phiếu có thể là những khoản đầu tư hấp dẫn, vì chúng được cho là ít rủi ro hơn cổ phiếu. Và bạn sẽ được trả lại số tiền đầu tư ban đầu nếu nắm giữ trái phiếu đến đáo hạn. Tuy nhiên việc xác định giá trái phiếu có thể hơi phức tạp với nhiều người do biến động của lãi suất thị trường. Nhà đầu tư nên hiểu về mức độ ảnh hưởng của lãi suất này trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Contents
Lãi suất trái phiếu là gì?
Định nghĩa lãi suất trái phiếu hay còn được gọi là lãi suất danh nghĩa. Nó thường được ghi trên trái phiếu hoặc người phát hành sẽ công bố trước khi mua.
Lãi suất này sẽ được xác định theo một tỉ lệ phần trăm nhất định so với mệnh giá trái phiếu. Bên cạnh đó, lãi suất trái phiếu còn được xem là căn cứ để xác định lợi tức trái phiếu. Hay tất cả các phương pháp tính lợi nhuận.
Đọc thêm: TRÁI PHIẾU VÀ CỔ PHIẾU LÀ GÌ?
Khi tham gia thị trường này, có 5 loại lợi tức trái phiếu phổ biến mà bạn cần quan tâm. Với mỗi lợi tức khác nhau sẽ có cách tính toán khác nhau:
- Lợi tức đáo hạn
- Lợi tức hiện tại
- Lợi tức danh nghĩa
- Lợi tức thu hồi
- Lợi tức thực nhận
Tại sao giá trái phiếu thay đổi khi lãi suất thay đổi?
Không giống như cổ phiếu, trái phiếu là một loại công cụ vay được thực hiện bởi một nhà đầu tư. Thông thường, khoản vay là cho một công ty hoặc cơ quan chính phủ. Đổi lại, nhà đầu tư nhận được thu nhập thông qua hình thức trả lãi suất coupon cố định, thường là sáu tháng một lần. Mức lãi suất coupon này vẫn giữ nguyên bất kể lãi suất thị trường có thể thay đổi như thế nào.
Tuy nhiên, khi lãi suất thị trường tăng, giá trái phiếu giảm. Khi lãi suất giảm, giá trái phiếu tăng. Mối quan hệ nghịch đảo này thoạt nhìn có vẻ hơi phức tạp, nhưng có thể hiểu đơn giản như sau:
Trái phiếu cạnh tranh với nhau về thu nhập lãi suất coupon mà chúng cung cấp. Khi lãi suất tăng, trái phiếu mới có lãi suất cao hơn và mang lại nhiều thu nhập hơn. Khi lãi suất giảm, trái phiếu mới có lãi suất thấp hơn và không hấp dẫn như trái phiếu cũ.
Tin xấu cho các trái chủ là các công ty phát hành trái phiếu có lãi suất cố định không thể tăng lãi suất của họ lên bằng với mức trái phiếu phát hành mới khi lãi suất tăng lên. Các lãi suất trái phiếu cũ hơn được chốt lại, dựa trên các điều khoản ban đầu
Do đó, cách duy nhất để tăng khả năng cạnh tranh và thu hút các nhà đầu tư mới là giảm giá trái phiếu. Kết quả là, trái phiếu bạn đang sở hữu bị giảm giá và lúc này trái phiếu đó cũng không trả lãi suất nhiều như các trái phiếu tương tự mới phát hành trên thị trường.
Tham khảo: Tại sao nên đầu tư chứng khoán có thu nhập cố định?
Một ví dụ về cách tính giá và lãi suất trái phiếu
Giả sử bạn mua một trái phiếu doanh nghiệp có mệnh giá 100.000 Vnđ, có thời hạn 10 năm cho đến khi bạn được hoàn trả lại mệnh giá (hay còn gọi là giá gốc của trái phiếu). Vào ngày trái phiếu đáo hạn, bạn sẽ nhận lại được 100.000 Vnđ ban đầu.
Trái phiếu này có lãi suất coupon là 3%, có nghĩa là doanh nghiệp phát hành trái phiếu sẽ trả cho bạn 3.000 Vnđ tiền lãi mỗi năm. Số tiền lãi này có thể được thanh toán mỗi năm một lần hoặc chia ra nửa năm một lần
Giả sử bạn muốn bán trái phiếu của mình một năm sau đó, nhưng lãi suất thị trường lúc này đã tăng lên 4%. Vì người mua hiện có thể mua trái phiếu mệnh giá 100.000 Vnđ với tiền lãi 4.000 Vnđ mỗi năm, nên khoản thanh toán lãi suất coupon 3.000 Vnđ của bạn sẽ không hấp dẫn được nhiều người mua.
- Trái phiếu mới: Người mua sẽ nhận được 4.000 Vnđ hàng năm trong 10 năm với tổng số tiền là 40.000 Vnđ.
- Trái phiếu của bạn: Người mua sẽ nhận được 3.000 Vnđ hàng năm trong 9 năm với tổng số tiền là 27.000 Vnđ
Để thu hút người mua, bạn sẽ phải bán trái phiếu của mình với giá chiết khấu nghĩa là giá thấp hơn giá gốc. Họ sẽ cần mua trái phiếu từ bạn với giá 92.500 Vnđ thay vì 100.000 Vnđ mà bạn đã trả một năm trước đó.
Các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá trái phiếu
Giá cuối cùng của một trái phiếu phụ thuộc vào loại trái phiếu, chất lượng tín dụng; kỳ hạn thanh toán và tần suất thanh toán lãi suất.
Nhìn chung, các trái phiếu có kỳ hạn tương tự sẽ điều chỉnh theo lãi suất theo cách tương tự.
Nếu bạn sở hữu một quỹ trái phiếu, giá cổ phiếu của quỹ sẽ phản ánh giá tập thể trên tất cả các trái phiếu thuộc sở hữu của quỹ trái phiếu.
Bạn có nên mua trái phiếu khi tỷ giá đang tăng?
Lãi suất sẽ luôn thay đổi và không ai có thể dự đoán được chúng sẽ thay đổi như thế nào theo thời gian. Cho dù lãi suất đang tăng hay giảm, điều quan trọng là phải xem xét lợi suất đến hạn của bạn đối với bất kỳ giao dịch mua trái phiếu nào và so sánh nó với những gì bạn có thể nhận được nếu mua một trái phiếu mới.
Định giá trái phiếu có thể phức tạp, vì vậy hãy cân nhắc làm việc với các chuyên gia tài chính. Họ có thể giúp bạn kiểm tra các con số và tìm ra liệu việc mua trái phiếu có phù hợp với mục tiêu của bạn hay không.
Tìm hiểu thêm: Ưu điểm và Nhược điểm của Trái phiếu doanh nghiệp
Đầu tư trái phiếu có phải là sự phù hợp dành cho bạn?
Một danh mục đầu tư đa dạng với sự kết hợp giữa cổ phiếu và trái phiếu có thể tối đa hóa lợi nhuận của bạn. Nó cũng có thể hạn chế rủi ro của bạn hoặc thậm chí bù đắp các khoản đầu tư rủi ro hơn
Trái phiếu có thể là một phần quan trọng của một danh mục đầu tư cân bằng tốt. Nó giúp biết lãi suất ảnh hưởng đến giá của chúng như thế nào để bạn có thể điều chỉnh số tiền nắm giữ của mình khi tỷ giá thay đổi. Nếu việc tính toán giá trái phiếu quá khó khăn, bạn có thể đầu tư vào các quỹ mở trái phiếu hoặc ETF trái phiếu, bởi vì các kênh đầu tư này có thể giúp giảm rủi ro và thực hiện công việc tính toán phức tạp thay nhà đầu tư.
Bài viết đã thông tin thêm cho bạn về lãi suất trái phiếu; và giải thích tại sao giá trái phiếu thay đổi khi lãi suất thay đổi. Tại sao giá trái phiếu giảm khi lãi suất tăng. Hy vọng bạn đã có thêm kiến thức hữu ích trong quá trình tìm hiểu về kênh đầu tư trái phiếu này. Chúc bạn có những quyết định đầu tư đúng đắn và hiệu quả nhé!
Bài viết tham khảo:
-
Khi nào lãi suất coupon bằng với lợi suất đáo hạn (YTM) của trái phiếu?
-
So sánh lợi suất đáo hạn (YTM) với lãi suất coupon của trái phiếu